Przedmiot kontroli:
Kontrola celno- skarbowa zarządzana jest w szczególności w celu sprawdzenia przestrzegania przepisów:
- prawa podatkowego ( podatek od towarów i usług, podatki dochodowe,akcyzowy, od kopalin) ;
- prawa celnego;
- regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych;
- regulujących dopłaty i refundacje do produktów wywożonych (dotyczy produktów rolnych).
Kontroli celno skarbowej podlegają wszyscy przedsiębiorcy obowiązani do przestrzegania przepisów prawa. Definicja pozwala objąć kontrolą każdą osobę, która wykonuje czynności opodatkowane lub inne czynności mające znaczenie w świetle prawa podatkowego oraz istnieje prawdopodobieństwo, że takie czynności może wykonywać.
Kontroli podlegać będą także osoby, które nie zarejestrowały działalności gospodarczej lub też nie zgłosiły się do obowiązku podatkowego ( brak zgłoszenia podatkowego).
Kontrole będą miały charakter losowy lub też będą wynikały z informacji o możliwości wystąpienia nieprawidłowości w działaniu przedsiębiorcy (podatnika). Kontrola będzie trwała przez okres niezbędny do wyjaśnienia sprawy nie dłużej niż 3 miesiące od dnia wszczęcia kontroli z możliwością przedłużenia tego terminu na okres oznaczony. W przypadku przekroczenia terminu trwania kontroli uzyskane dane nie mogą stanowić dowodu w postępowaniu podatkowym, kontrolnym lub karno skarbowym.
Treść przepisu wskazuje na nieograniczoną w czasie możliwość prowadzenia kontroli celno skarbowej o ile organ kontrolujący uzna to za uzasadnione.
Kontrola celno skarbowa wykonywana jest na terytorium całego kraju ( Rzeczpospolitej Polskiej). Naczelnik urzędu celno- skarbowego nie jest ograniczony właściwością miejscową (miejscem siedziby przedsiębiorcy). Oznacza to, że przedsiębiorca z siedzibą w Łodzi może być kontrolowany przez naczelnika z innego dowolnego województwa.1
Przebieg kontroli celno skarbowej:
O zamiarze wszczęcie kontroli nie zawiadamia się kontrolowanego.
Wszczęcie kontroli następuje wyłącznie z urzędu na podstawie upoważnienia, które podlega doręczeniu.
Doręczenie upoważnienia wraz z okazaniem legitymacji dokonywane jest kontrolowanemu , w przypadku osób prawnych albo jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej upoważnienie doręcza się członkowi zarządu lub wspólnikowi. Datą wszczęcia kontroli jest moment doręczenia upoważnienia.
W przypadku nieobecności osób uprawnionych do odbioru upoważnienia wzywa się te osoby do siedziby organu celem odebrania upoważnienia. W przypadku niestawiennictwa w siedzibie organu celno- skarbowego kontrolę uważa się za wszczętą z mocy prawa.
W przypadku podejrzenia, że nie są przestrzegane przepisy ( dotyczy to wszelkich możliwych przepisów) i okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne przeprowadzenie kontroli wszczęcie następuje po okazaniu legitymacji. 2. Legitymacje okazuje się kontrolowanemu, reprezentantowi kontrolowanego, pracownikowi kontrolowanego lub w obecności funkcjonariusza policji przybranemu świadkowi.
W przypadku niektórych rodzajów kontroli celno skarbowej np zawartości zbiorników w pojazdach, kontrola prowadzona jest na podstawie stałych upoważnień.
W przypadku kontroli przestrzegania przepisów prawa podatkowego – przez co rozumieć należny standardowe kontrole w podatkach dochodowych, od towarów i usług, akcyzowym czy też od kopalin podatnik ma 14 dni od daty wszczęcia kontroli celno-skarbowej na złożenie korekty deklaracji/zeznania w zakresie objętym kontrolą. Po tym terminie korekta jest nieskuteczna prawnie.
Uprawnienia kontrolerów z urzędu celno - skarbowego:
- żądanie udostępnienia wszelkich dokumentów, w tym w odpisach i kopiach,
- wstęp i przebywanie do wszelkich lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego, w tym mieszkalnych bez ograniczeń,
- badanie towarów, surowców, wyrobów gotowych,
- uczestniczenie w procesach produkcyjnych,
- nakładanie zamknięć urzędowych,
- żądanie zamknięcia dokumentacji księgowej i magazynowej w celu dokonania spisu z natury,
- nakazanie dokonania spisu z natury .
Czynności dowodowe jakie mogą być dokonywane w kontroli celno skarbowej:
- oględziny,
- powołanie biegłego
- przeprowadzenie eksperymentu gry na automacie
- przesłuchanie świadka lub kontrolowanego
- przeszukanie lokali w tym mieszkalnych , innych pomieszczeń i miejsc oraz rzeczy, w tym z użyciem urządzeń technicznych i psów służbowych.
Podejmowane czynności mogą być szkicowane, filmowane, fotografowane oraz utrwalane za pomocą dźwięku.
Obowiązki kontrolowanego:
- umożliwić wgląd w dokumenty i ewidencje objęte zakresem kontroli choćby miały charakter poufny (także elektroniczne,
- udzielić pomocy technicznej jeżeli dokumenty utrwalono na nośnikach elektronicznych,
- dokonać tłumaczenia dokumentów sporządzonych w języku obcym na język polski,
- udostępniać towary, urządzenia oraz środki przewozowe oraz zapewnić dostęp do pomieszczeń i innych miejsc,
- wydawać za pokwitowaniem towary lub dokumenty niezbędne dla kontroli,
- przeprowadzić spis z natury na żądanie kontrolera,
- umożliwić pobranie próbek,
- udostępnić środki łączności oraz inne urządzenia techniczne,
- umożliwić nieodpłatne sporządzanie kopii dokumentów, szkiców , filmów, nagrań dźwiękowych,
- zapewnić warunki do kontroli w tym pomieszczenie dla kontrolujących,
- udzielać wyjaśnień .
Do sposobu przeprowadzenia czynności dowodowych stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej.
Miejsce prowadzenia kontroli celno skarbowej:
- siedziba urzędu celno-skarbowego,
- siedziba kontrolowanego,
- miejsce prowadzenia lub przechowywania ksiąg,
- każde miejsce związane z prowadzona przez kontrolowanego działalnością w tym także lokal mieszkalny,
- miejsca w których mogą znajdować się urządzenia, towary lub dokumenty dotyczące urządzeń, towarów lub czynności opodatkowanych co oznacza, że czynności kontrolne mogą być prowadzone w miejscach nie należących do kontrolowanego lecz do osób trzecich.
Zakończenie kontroli celno-skarbowej:
Zakończenie kontroli celno-skarbowejjest czynnością złożona z kilku odrębnych czynności. Kontrolujący sporządzają wynik kontroli, który jest dokumentem kończącym kontrolę. Wynik kontroli zawierający informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach lub ich braku i pouczeniu o prawie do złożenia korekty, doręcza się stronie kontrolowanej.
Niektóre kontrole, w zależności od zakresu, kończą się tylko protokołem. Protokół zawiera w szczególności wskazanie kontrolowanego, wskazanie kontrolującego, określenie przedmiotu i zakresu kontroli celno-skarbowej, określenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli, opis dokonanych ustaleń faktycznych oraz dokumentację dotyczącą przeprowadzonych dowodów. Protokół doręcza się kontrolowanemu.
Kontrolowany uprawniony jest do złożenia korekty w terminie 14 dni od dnia doręczenia wyniku kontroli. Po upływie tego terminu korekta nie może być złożona prawnie skutecznie.