Zmiany w PIT i CIT oraz limity obowiązujące w 2015 r. w podatkach dochodowych

Ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej updop), ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. pod poz. 1328) dokonano szeregu zmian w przepisach dotyczących podatków dochodowych. Wdrożono dyrektywę Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 345 z 29.12.2011, str. 8, z późn. zm.).

Nowelizacja dokonała również zmian w brzmieniu art. 306m § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej, ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, ustawie z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy oraz ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej.

I. Zmiany, które weszły w życie z dniem 04 października 2014 r.

I.1 Zmiany w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowań i zadośćuczynień.

Nowela rozwinęła wprowadzenie do przedmiotu zwolnienia zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które otrzymało następujące brzmienie: "otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.)". Należy zwrócić uwagę, iż wyjątki od zwolnienia uregulowanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy podatkowej znajdują się w pkt a-g przepisu.

Nowela w art. 21 ust. 1 pkt 3e ww. ustawy wprowadziła zwolnienie od podatku dochodowego sum pieniężnych, o których mowa w art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 i z 2009 r. Nr 61, poz. 498).

I.2 Zmiany w zakresie zwolnienia dotyczącego żołnierzy zawodowych.

Zostało również zmienione brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 49 ustawy podatkowej w ten sposób, iż obecnie przepis ten zwalnia od podatku dochodowego świadczenia otrzymane przez:

a) osoby wymienione w art. 23 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367, z późn. zm.) z tytułu odprawy mieszkaniowej

b) żołnierzy zawodowych z tytułu świadczenia mieszkaniowego, o którym mowa w art. 21 ust. 2 pkt 3 ustawy wymienionej w lit. a.

 I.3 Zwolnienie wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Nowela dodała art. 21 ust. 1 pkt 120a ustawy podatkowej, w myśl którego zwolnione zostało wynagrodzenie otrzymane za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.

Stosownie do art. 14 ustawy nowelizującej przepisy zwolnień z art. 21 ust. 1 pkt 3, 3e i 49 oraz pkt 120a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu nadanym nowelą, mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

II. Zmiany, które weszły w życie z dniem 18 października 2014 r.

II.1 Dochody z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej.

Stosownie do art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Nowelizacja dodała do przepisu art. 24 ust. 15 ww. ustawy ust. 15a, zgodnie, z którym dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:

1) ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo,

2) równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik

- jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.

Dochody z umów, o których mowa w at. 24 ust. 15a ustawy podatkowej będą opodatkowane 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z treścią art. 30a ust. 1 pkt 5a ustawy.

Dodano także przepis art. 24 ust. 15b ustawy podatkowej, w myśl którego przepis ust. 15a pkt 1 nie ma zastosowania do umów ubezpieczenia zawartych na podstawie odrębnych przepisów, dla których przy ustalaniu wartości rezerwy w dziale ubezpieczeń na życie jest stosowana stopa techniczna, o której mowa w przepisach o rachunkowości zakładów ubezpieczeń.

W związku z powyższymi zmianami została zmieniona treść art. 21 ust. 1 pkt 4b ustawy podatkowej, który obecnie zwalnia od podatku kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem dochodu, o którym mowa w art. 15 i 15a.

Należy dodać, iż na podstawie art. 10 ust. 1 noweli zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy podatkowej, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ww. przepisów, stosuje się do dochodów uzyskanych z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo świadczenie jest równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik, jeżeli umowa ta została zawarta do dnia wejścia w życie przepisów. Jeżeli po dniu 31 grudnia 2014 r. umowa ta została zmieniona lub odnowiona, zwolnienia tego nie stosuje się do dochodów przypadających za okres od dnia zmiany lub odnowienia tej umowy; podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym nowelą, określa się od tej części dochodów, jaka przypada na okres umowy po jej zmianie lub odnowieniu proporcjonalnie do całego okresu obowiązywania umowy.

W art. 10 ust. 2 ustawy zmieniającej znajduje się zastrzeżenie, iż jeżeli wypłata dochodów z tytułu, o którym mowa w ust. 1, wynika z umów zawartych, zmienionych lub odnowionych od dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów, do dnia 31 grudnia 2014r., zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy wymienionej w art. 2, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie tych przepisów, stosuje się do dnia 31 grudnia 2014r., z tym, że podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 5a ustawy podatkowej, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, określa się od tej części dochodów, jaka przypada na okres od dnia 1 stycznia 2015r. proporcjonalnie do całego okresu obowiązywania umowy.

II.2 Opodatkowanie odsetek i innych przychodów od środków na rachunku podatnika.

Na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a, z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą. Niniejsza nowela uchyliła przepis art. 52a ust. 1 pkt 5 ustawy podatkowej zwalniający od podatku dochodowego odsetki i premie gwarancyjne od wkładów zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych. Przepis ten został w tym samym dniu zastąpiony zwolnieniem z art. 15 ustawy nowelizującej. Zgodnie z treścią tego artykułu zwalnia się od podatku dochodowego odsetki i premie gwarancyjne od wkładów zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych, o których mowa w ustawie z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 763). Przepis art. 15 ust. 2 noweli zwalnia od podatku dochodowego odsetki od wkładów zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych innych niż wymienione w ust. 1, które zostały założone przed dniem wejścia w życie znowelizowanych przepisów, z tym że:

1) jeżeli do dnia 31 grudnia 2014r. książeczka mieszkaniowa została zmieniona lub odnowiona, zwolnienie stosuje się do dnia 31 grudnia 2014r.; podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym nowelą, określa się od tej części odsetek, jaka przypada na okres od dnia 1 stycznia 2015 r. proporcjonalnie do całego okresu, na jaki została założona ta książeczka;

2) jeżeli po dniu 31 grudnia 2014r. książeczka mieszkaniowa została zmieniona lub odnowiona, zwolnienia nie stosuje się do odsetek przypadających za okres od dnia zmiany lub odnowienia tej książeczki; podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym nowelą, określa się od tej części odsetek, jaka przypada na okres po zmianie lub odnowieniu tej książeczki proporcjonalnie do całego okresu, na jaki została założona ta książeczka.

Stosownie do art. 15 ust. 3 noweli do dnia 31 grudnia 2014 r. zwalnia się od podatku dochodowego odsetki od wkładów zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych innych niż wymienione w ust. 1, które zostały założone od dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów, do dnia 31 grudnia 2014r.; podatek, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym nowelą, określa się od tej części odsetek, jaka przypada na okres od dnia 1 stycznia 2015 r. proporcjonalnie do całego okresu, na jaki została założona książeczka mieszkaniowa.

III. Zmiany, które weszły w życie z dniem 03 listopada 2014 r.

III.1 Zmiana w zakresie przychodów (dochodów) osiąganych przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy podatkowej.

Ustawa zmieniająca usunęła z art. 30a ust. 10 pkt 1 oraz art. 30b ust. 5c pkt 1 ustawy podatkowej Królestwo Belgii z grona państw stosujących pobór podatku u źródła. Powyższa zmiana dotyczy przychodów (dochodów) osiąganych przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy podatkowej:

- z odsetek określonych w art. 42c ust. 5 pkt 1-3,

- w związku ze sprzedażą, zwrotem lub umorzeniem akcji, udziałów lub jednostek w podmiotach, o których mowa w art. 42c ust. 5 pkt 4 ustawy.

III.2 Własność intelektualna wnoszona do spółek kapitałowych

Znowelizowane przepisy odpowiednio w art. art. 5a pkt 34 updof oraz art. 4a pkt 23 updop, wprowadzają do słownika ww. ustaw, co należy rozumieć przez komercjalizowaną własność intelektualną tj.:

a) patent, dodatkowe prawo ochronne na wynalazek, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji wzoru przemysłowego lub prawo z rejestracji topografii układu scalonego oraz prawo do uzyskania powyższych praw lub prawo z pierwszeństwa - określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2013 r. Poz. 1410),

b) autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego,

c) równowartość udokumentowanej wiedzy (informacji) nadającej się do wykorzystania w działalności przemysłowej, naukowej lub handlowej (know-how),

d) prawa do korzystania z praw lub wartości wymienionych w lit. a-c na podstawie umowy licencyjnej.

Uprawnionym do preferencji podatkowej polegającej na odroczeniu momentu powstania przychodu dopiero z upływem 5 lat w związku z objęciem udziałów (akcji) w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej (art. 17 ust. 1a pkt 5 updof oraz art. 12 ust. 1b pkt 5 updop.) jest podmiot komercjalizujący własność intelektualną tj.:

- według ustawy o PIT:

• twórca uprawniony do praw lub wartości wymienionych w lit. a-c, a także zawarcia umowy licencyjnej, o której mowa w lit. d, jeżeli wnosi do spółki kapitałowej komercjalizowaną własność intelektualną,

- według ustawy o CIT:

• uczelnia w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.),
• spółka utworzoną na podstawie art. 86a ust. 1 lub art. 86b ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym,
• Polska Akademia Nauk lub jej instytut naukowy w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. nr 96, poz. 619 ze zm.),
• spółka utworzoną na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk,
• instytut badawczy w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz. U. nr 96, poz. 618 ze zm.),
• spółka utworzona na podstawie art. 17 ust. 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych,
• twórca uprawniony do praw lub wartości wymienionych w lit. a-c, a także zawarcia umowy licencyjnej, o której mowa w lit. d,
• międzynarodowy instytut naukowy utworzony na podstawie odrębnych przepisów, działający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Jeżeli przed upływem ww. 5 letniego okresu nastąpiło zbycie, umorzenie lub unicestwienie tych udziałów (akcji) albo podmiot komercjalizujący został postawiony w stan upadłości lub likwidacji lub przestał być podatnikiem podlegającym w Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania; w przypadku wystąpienia tych okoliczności przychód ustala się na dzień poprzedzający dzień ich wystąpienia; koszty uzyskania przychodu ustala się w wysokości określonej według stanu obowiązującego na dzień wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci komercjalizowanej własności intelektualnej, stosując przepisy art. 22 ust. 1e pkt 1 lub 3 oraz ust. 1i updof oraz odpowiednio art. 15 ust. 1j pkt 1 lub 3 oraz ust. 1o pdop.

IV. Zmiany wchodzące w życie z dniem 01 stycznia 2015 r. 

IV.1 Likwidacja zwolnienia z art. 21ust. 1 pkt 47c

W tym dniu przepisy nowelizacji uchylą przepis art. 21 ust. 1 pkt 47c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego zwolnione od podatku dochodowego są kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa.

IV.2 Nowelizacja w zakresie zwolnienia dotyczącego wygranych.

Art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy podatkowej otrzyma zmienione brzmienie, zgodnie z którym zwolniona zostanie wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.

IV.3 Zwolnienie dotyczące dodatku energetycznego.

Zostanie również dodany art. 21 ust. 1 pkt 97a ww. ustawy, w myśl którego zwolniony zostanie dodatek energetyczny, otrzymany przez odbiorcę wrażliwego energii elektrycznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012r. poz. 1059, z późn. zm.).

IV.4 Opodatkowanie świadczeń z tytułu promocji organizowanych przez banki.

Ustawodawca w art. 30 ust. 1 pkt 4b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza zryczałtowany podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z tytułu świadczeń otrzymanych od banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych lub instytucji finansowych w rozumieniu odrębnych przepisów, w związku z promocjami oferowanymi przez te podmioty - w wysokości 19% świadczenia.

 IV.5 Podatkowa grupa kapitałowa – podatnikiem

Jednym z warunków jaki podatkowa grupa kapitałowa musi spełniać aby była uznana za podatnika jest posiadanie przeciętnego kapitału zakładowego przypadającego na każdą z tych spółek nie niższego niż 1.000.000 zł (art. 1a ust. 2 pkt 1 lit. a updop). Wartość kapitału zakładowego określa się bez uwzględnienia tej części tego kapitału, jaka nie została na ten kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek (kredytów), przysługującymi udziałowcom (akcjonariuszom) wobec tej spółki, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m (art.1a ust. 2B updop). Regulacja ta wymusiła uchylenie art. 16 ust. 7 updop.

 IV.6 Pojęcie pochodnych instrumentów finansowych

Do słowniczka art. 4a pkt 22 updop dodano definicję pochodnych instrumentów finansowych. Zgodnie z powołanym artkułem są to instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego oraz uchylono art 16 ust. 1b, który wcześniej regulował tę kwestię.

Analogiczna definicja znajduje się także w zmienionym art. 5a pkt 13 updof.

IV.7 Podmioty powiązane

Znowelizowano art. 25 updof i art. 11 updop. Zgodnie z powołanymi przepisami jeżeli:

1) osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo

2) osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, mająca miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo

3) ta sama osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów

– i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podatnika oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

W art. 25 ust. 6f updof i art. 11 ust. 8 updop ustawodawca wyłączył stosowanie przepisów o krajowych podmiotach powiązanych do transakcji zawieranych między:

1. grupą producentów rolnych wpisaną do rejestru, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw, a jej członkami, dotyczących odpłatnego zbycia na rzecz grupy producentów rolnych produktów lub grup produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy,

2. wstępnie uznaną grupą producentów owoców i warzyw lub uznaną organizacją producentów owoców i warzyw, działających na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno, a ich członkami, dotyczących odpłatnego zbycia na rzecz takiej grupy lub takiej organizacji produktów lub grup produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy lub organizacji.

W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca wyłączył stosowanie przepisów o krajowych podmiotów powiązanych także do transakcji zawieranych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową.

Wprowadzony art. 25 ust. 6e updof i art. 11 ust. 8e updop umożliwił wyeliminowanie podwójnego opodatkowania w przypadku w przypadku powiązań podmiotów krajowych.

 IV.8 Przychody z udziału w zyskach osób prawnych

Doprecyzowano art. 24 ust. 5 pkt 8 updof oraz art. 10 ust. 1 pkt. 8 updop. Zgodnie z powołanymi przepisami dochodem (przychodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego tytułu, w tym także wartość niepodzielonych zysków w spółce oraz wartość zysku przekazanego na inne kapitały niż kapitał zakładowy w spółce przekształcanej – w przypadku przekształcenia spółki w spółkę niebędącą osobą prawną; przychód określa się na dzień przekształcenia.

IV.9 Podatek od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej

Nowelizacja ustawy o PIT i CIT oraz niektórych innych ustaw uregulowała w art. 30f updof i w art. 24a updop wprowadzenie podatku od dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej uzyskanych przez podatnika w wysokości 19 % podstawy opodatkowania.

Zdefiniowano pojęcie zagranicznej spółki uznając, że jest to:

a) osoba prawna,

b) spółka kapitałowa w organizacji,

c) jednostka organizacyjną niemającą osobowości prawnej inną niż spółka niemająca osobowości prawnej,

d) spółka niemającą osobowości prawnej, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 2

– nieposiadająca siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku;

Została wprowadzona definicja zagranicznej spółki kontrolowanej, za którą uznaje się trzy rodzaje spółek.

Zagraniczną spółką kontrolowaną jest:

1) zagraniczna spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 9a ust. 6 albo

2) zagraniczna spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium państwa innego niż wskazane w pkt 1, z którym:

a) Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy międzynarodowej, w szczególności umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, albo

b) Unia Europejska nie zawarła umowy międzynarodowej

– stanowiącej podstawę do uzyskania od organów podatkowych tego państwa informacji podatkowych, albo

3) zagraniczna spółka spełniająca łącznie następujące warunki:

a) w spółce tej podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, posiada nieprzerwanie przez okres nie krótszy niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestnictwa w zyskach,

b) co najmniej 50% przychodów tej spółki osiągniętych w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 6, pochodzi z dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, przychodów ze zbycia udziałów (akcji), wierzytelności, odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, poręczeń i gwarancji, a także przychodów z praw autorskich, praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, a także zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych,

c) co najmniej jeden rodzaj przychodów, o których mowa w lit. b, uzyskiwanych przez tę spółkę, podlega w państwie jej siedziby lub zarządu opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego obowiązującej w tym państwie niższej o co najmniej 25% od stawki, o której mowa w art. 19 ust. 1, lub zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym w tym państwie, chyba że przychody te podlegają zwolnieniu od opodatkowania w państwie siedziby lub zarządu spółki je otrzymującej na podstawie przepisów dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 345 z 29.12.2011, str. 8, z późn. zm.).

Ponadto w powołanych wyżej art. 30f updof i w art. 24a updop wprowadzono regulacje mające przeciwdziałać przenoszeniu dochodów do rajów podatkowych lub innych krajów, które mają korzystniejszy reżim podatkowy przy wykorzystaniu zagranicznych spółek kontrolowanych (CFC- Controlled Foreign Companies).

 Z dniem 30 października 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 21 października 2014 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U. z 2014 r. poz. 1478).

Nowelizacja uchyla zapis ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. pod poz. 1328) regulujący wejście w życie przepisów dotyczących spółek kontrolowanych pierwszego dnia czwartego miesiąca następującego po dniu ogłoszenia. Zgodnie z nowelizacją przepisy dotyczące spółek kontrolowanych podatnicy będą stosować po dniu 31 grudnia 2014 r.

V. Zmiany wchodzące w życie z dniem 04 stycznia 2015 r.

V.1 Certyfikat rezydencji

Na podstawie art. 41 ust. 9a-9d updof oraz art. 26 ust. 1i-1l updop wprowadzono obowiązek aktualizacji przez podatnika przedłożonego certyfikatu rezydencji oraz określono zasady odpowiedzialności podatnika w przypadku gdy nie dokona takiej aktualizacji. W myśl powołanych przepisów:

- jeżeli miejsce zamieszkania (PIT), miejsce siedziby podatnika (CIT) dla celów podatkowych zostało udokumentowane certyfikatem rezydencji niezawierającym okresu jego ważności, płatnik przy poborze podatku uwzględnia ten certyfikat przez okres kolejnych dwunastu miesięcy od dnia jego wydania,

- jeżeli w okresie dwunastu miesięcy od dnia wydania certyfikatu, miejsce zamieszkania (PIT) miejsce siedziby podatnika (CIT) dla celów podatkowych uległo zmianie, podatnik jest obowiązany do niezwłocznego udokumentowania miejsca siedziby dla celów podatkowych nowym certyfikatem rezydencji,

- jeżeli podatnik nie dopełni powyższego obowiązku, odpowiedzialność za niepobranie podatku przez płatnika lub pobranie podatku w wysokości niższej od należnej ponosi podatnik,

- jeżeli z dokumentu posiadanego przez płatnika, w szczególności faktury lub umowy, wynika, że miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych uległo zmianie w okresie dwunastu miesięcy od dnia wydania certyfikatu, a podatnik nie udokumentował miejsca zamieszkania/siedziby dla celów podatkowym nowym certyfikatem rezydencji to przepisy dotyczące ważności certyfikatu oraz odpowiedzialności nie mają zastosowania.

Limity obowiązujące w 2015 r.

I. Mały podatnik

Zgodnie z art. 5a pkt 20 updof i art. 4a 10 updop mały podatnik to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Dla ustalenia statusu małego podatnika w 2015 r. należy przyjąć średni kurs euro obowiązujący w dniu 1 października 2014 r. (tabela NBP nr 190/A/NBP/2014) – 4,1792.

W 2015 r. ze statusu małego podatnika dla celów PIT, CIT i VAT będą mogli korzystać przedsiębiorcy, u których wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 5.015.000 zł.

II. Amortyzacja jednorazowa

W myśl art. 22k ust. 7 updof i art. 16 ust. 7 updop podatnicy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Przeliczenia na złote dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wystąpiły zdarzenia, o których mowa w tych przepisach, w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Limit jednorazowej amortyzacji w 2015 r. Wynosi:

50.000 euro x 4,1792 (tabela NBP nr 190/A/NBP/2014 z 1 października 2014 r.) = 209.000 zł

 III. Obowiązek prowadzenia ksiąg podatkowych

Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z art 24a ust 4 updof dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości – tj. 1.200,000 euro.

Wyrażone w euro wielkość przelicza się na walutę polską według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu 30 września roku poprzedzającego rok podatkowy.

Obowiązek zaprowadzenia w 2015 r. ksiąg rachunkowych następuje po przekroczeniu limitu przychodów za 2014 r w wysokości:

1.200.000 euro x 4,1755 (tabela NBP nr 189/A/NBP/2014 z 30 września 2014 r.) = 5.010.600 zł.

IV. Opodatkowanie ryczałtem

Stosownie do przepisów art. 6 ust. 4-6 oraz art. 21 ust. 1a-1b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w związku z art 4 ust 2 ww. ustawy.

Stosownie do powołanych przepisów z opodatkowania ryczałtem mogą skorzystać podatnicy/spółki, które w 2014 r. nie przekroczyły limitu 150.000 euro, natomiast z uprawnienia do opłacania ryczałtu kwartalnie podatnicy/spółki, które nie przekroczyły 25.000 euro.

Wyrażone w euro kwoty przychodów uzyskane w 2014 r. należy przeliczyć na walutę polską po średnim kursie euro ogłoszonym przez NBP, obowiązującym w dniu 1 października 2014 r. (tabela NBP nr 190/A/NBP/2014) – 4,1792.

Limit przychodu uzyskanego w 2014 r. uprawniający do opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym w 2015 r.

150.000 euro x 4,1792 = 626.880 zł

Limit przychodu uzyskanego w 2014 r. uprawniający do opłacania ryczałtu kwartalnie w 2015 r.

25.000 euro x 4,1792 =104.480 zł.